Πέμπτη 30 Σεπτεμβρίου 2010

Το όμορφο άγνωστο

Είναι μια παλιά συνήθεια
όταν κουράζομαι από τους ανθρώπους
αρπάζομαι από ό,τι μου φαίνεται όμορφο
ενίοτε, από αυτό που μοιάζει άσχημο στους άλλους - κυρίως αυτό
νιώθω έτσι να απομακρύνομαι αρκετά - να γίνομαι ξένος
μεταναστεύοντας στο περιθώριο της ορθότητάς τους

ανασαίνω τότε έναν άνεμο άγριο και μακρινό
απαξιωμένες μικρές οάσεις κακότητας
πιο ατόφιες από την καλοσύνη τους

(έχεις προσέξει πως το κακό των ανθρώπων
είναι ένα όμορφο άγνωστο;)

Τετάρτη 29 Σεπτεμβρίου 2010

Έλλην έποικος

Μπορεί να σας φανεί αστείο, αλλά μόνον όταν ζήσει κανείς στο νησί μπορεί να καταλάβει πόσο περίπλοκο είναι για έναν Έλληνα να ονομάσει το τι είναι και που κατατάσεται ως κοινωνική κατηγορία:  Είναι μετανάστης; Μέτοικος; Ξένος; Ελλαδίτης; Και τι σημαίνουν όλα αυτά για έναν Αθηναίο που ζει στην Λευκωσία; Θέλω να πω πως δεν είναι φυσικά το ίδιο με το να ζεις στη Γερμανία, ή στην Αμερική. Η χθεσινή δήλωση ωστόσο του Προέδρου Χριστόφια περί κοινής "εισβολής των Μητέρων Πατρίδων" στην Κύπρο, μου έλυσε μια και καλή την απορία ως προς το τι είμαι ακριβώς στο νησί: Έλλην έποικος από τα βάθη της Αττικής!

Τρίτη 28 Σεπτεμβρίου 2010

... κι όλα τα ίδια μένουν

Το της πόλεως όλης ήθος, ομοιούται τοις άρχουσιν

Ισοκράτης

Δευτέρα 27 Σεπτεμβρίου 2010

Tο κουβάρι I.

Είσαι λοιπόν μαρξιστής αριστερός, τουτέστιν, γαλουχημένος με την ιδέα της αρνητικότητας του έθνους-κράτους. Πιστεύεις βαθύτατα πως αυτό το πράγμα που δεν λέει να ψοφήσει και να πάει στον διάολο, είναι ένα κακό κατάλοιπο της αστικής δημοκρατίας και του καπιταλισμού. Ονειρεύεσαι λοιπόν ένα υπερεθνικό, ή ακόμα καλύτερα, ένα οικουμενικό κράτος - ή μάλλον, πιο σωστά, μια υπερεθνική, ή οικουμενική διακυβέρνηση που θα δώσει επιτέλους μια και καλή ένα τέλος σε αυτό το ανοσιούργημα που ονομάζεται έθνος - πηγή δεινών, διαχωρισμών, εθνικισμών, πολέμων και χιλιάδων άλλων κακών που ταλανίζουν την ανθρωπότητα. Μέσα σε αυτό το πρίσμα έχεις δει την περιβόητη “Ευρωπαϊκή Ολοκλήρωση” ως ένα (σωστό) βήμα προς αυτή την κατεύθυνση. Ωστόσο, όταν φτάνει η στιγμή η υπερεθνική αυτή διακυβέρνηση να πάρει σάρκα και οστά τρελαίνεσαι! Μόλις η οικουμενική Τρόικα πατήσει το πόδι της επί εθνικού εδάφους, αναλαμβάνοντας για λογαριασμό της αποδεδειγμένα ανίκανης, εθνικής (μπρρρ) πολιτικής σαβούρας τη διακυβέρνηση του έθνους-κράτους κάτι βραχυκυκλώνει μέσα σου και αρχίζεις να βγάζεις κάτι περίεργες, άναρθρες κραυγές περί απεμπόλησης της εθνικής κυριαρχίας, περί ανεξαρτησίας, περί δοτών κυβερνήσεων, περί δοσίλογων και άλλα τινά, όλα χαρακτηριστικά εθνικιστικών κορωνών που (κατά την δική σου άποψη, αυτή που είχες πριν βραχυκυκλώσεις δηλαδή) πάνε την ανθρωπότητα πίσω στη βαρβαρότητα των εθνικών κρατών!

Και ρωτάω εγώ ο αφελής: Μήπως είσαι μπερδεμένος τελικά; Μήπως οι σκέψεις σου έχουν γίνει ένα κουβάρι όπου έχουν μπλεχτεί άσχημα οι αφηρημένες θεωρίες σου με τα συναισθήματα σου;


Μια παράκληση: Μην αρχίσεις να μου λες για τον καπιταλιστικό χαρακτήρα των μέτρων που αποσκοπούν στη συρρίκνωση μέχρι και την κατάργηση των δικαιωμάτων των εργαζομένων, κλπ, που τα ξέρει και η κουτσή Μαρία. Για να σε βοηθήσω να μείνεις στο ζητούμενο: Αν η Τρόικα καταργούσε την εθνική σου κυριαρχία, σε καθιστούσε ευθέως ανίκανο να διαχειριστείς το κράτος σου, καταπατούσε κάθε ίχνος αξιοπρέπειας και ανεξαρτησίας σου για να ΕΠΙΒΑΛΕΙ σοσιαλιστικά μέτρα, θα άλλαζε κάτι στα αισθήματά σου; Θα ένιωθες λιγότερο μαλάκας;

(Αν χρειάζεσαι περαιτέρω βοήθεια, ανέτρεξε στα σοσιαλιστικά μέτρα που ΕΠΕΒΑΛΕ η πάλαι ποτέ κραταιά μητέρα όλων των επαναστάσεων, η Σ.Ε. που ως γνωστόν, χάρη στην καταπληκτική εμπειρία μισού αιώνα σοσιαλισμού, κατάφερε να εξαφανίσει από προσώπου γης τον “εθνικισμό” σε όλα τα σοσιαλιστικά κράτη της ανατολικής Ευρώπης...)

Παρασκευή 24 Σεπτεμβρίου 2010

Το θεσπέσιο πτώμα


Οσάκις ο καπιταλισμός βρίσκεται σε κρίση, η Αριστερά βυθίζεται σε βαθύτερο ιδεολογικο- πολιτικό αδιέξοδο και αποσύνθεση. 

Αυτό συνέβη το 1930, αυτό σημειώνεται σήμερα, ακόμη περισσότερο. Αυτό εκδηλώνεται στην Ευρώπη, αυτό καταγράφεται στη χώρα μας, με δραματικές συνέπειες για τις κοινωνικές δυνάμεις, που δεν έχουν καμία διάθεση να αυτοκτονήσουν. Οι κομματικές ηγεσίες διατηρούν δικαίωμα αυτοκτονίας, οι λαοί διατηρούν δικαίωμα να διδάσκουν τους αυτο-ανακηρυγμένους ηγέτες, να αποστασιοποιούνται από τους κομματικά περιχαρακωμένους χώρους. Το κομματικό σύνδρομο, «ανίατη νόσος», διατρέχει όλους τους χώρους της Αριστεράς: η παραδοσιακή το επικαλείται ως «αρετή», η ανανεωτική με τις παραλλαγές της, παρ' όλο που διατείνεται ότι το ξεπέρασε, εντούτοις σ' αυτό παραμένει αθεράπευτος δεσμώτης και ζηλωτής. Ανακηρύσσει την κομματική δράση ανώτερη από την κοινωνική. Κι όμως η τέχνη, το πνεύμα, οι κινητοποιήσεις είναι ανατρεπτικές, απελευθερωτικές, ενώ ο κομματισμός και οργανωτικισμός παρωχημένα παράσιτα, που τις διαβρώνουν, αναπαράγοντας τα κατεστημένα. Προσλαμβάνουν την κοινωνική απελευθέρωση ως εργολαβική επιχείρηση. Οσάκις η κοινωνία αφυπνίζεται, η Αριστερά πανικοβάλλεται πρώτη, όχι για την έκβαση της κοινωνικής δυναμικής, αλλά για τον κομματικό έλεγχό της. Αντί στοιχείο λύσης, αποβαίνει η ίδια μέρος του προβλήματος. 

Η πολυδιάσπαση του αριστερού χώρου δεν είναι αιτία της ιδεολογικής σύγχυσης και του ελλείμματος ορατότητος, αλλά συνέπεια αυτών. Ο Ιμπέρ Βεντρίν, άλλοτε υπουργός Εξωτερικών σοσιαλιστικών κυβερνήσεων της Γαλλίας, επισημαίνει ότι η ευρωπαϊκή Αριστερά παραμένει παγιδευμένη σε «αφελή ευρωπαϊσμό», αγνοώντας στοιχειώδη γεωπολιτικά και κοινωνικά δεδομένα.1 Ο κομματισμός συμπληρώνεται με αφασία και αποστασιοποίηση από τις συμφορές του κόσμου. Καυτά προβλήματα φλέγουν τους εργαζομένους, η Αριστερά περιορίζεται σε αφορισμούς και δόγματα παντός καιρού, ως Ερυθρός Σταυρός, θεματοφύλακας ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ιεροκήρυκας. Αποπνέει είτε ληγμένο παρελθόν είτε φαντασίωση κάποιου ασαφούς μέλλοντος, για το οποίο πολύς λόγος γίνεται, αλλά μόνον αυτή παίρνει το αστείο στα σοβαρά. Ο Βεντρίν αποκαλεί τον χώρο του «μαλάκα της Ιστορίας»: παίρνοντας στα σοβαρά τις ιδεολογικές φάρσες των άλλων, αποβαίνει θύμα των φαντασιώσεων της εποχής του. Η Δεξιά παραμένει πραγματιστική, επανενεργοποιώντας κράτος και εθνικοποιήσεις, η Αριστερά εμφανίζει «τρικυμία εν κρανίω», με την αυθαίρετη, ατεκμηρίωτη και αθεράπευτη εμμονή της στο τέλος του κράτους - έθνους, του ρυθμιστικού ρόλου του, των εθνικοποιήσεων. Αμήχανη με τα εγκόσμια, σκιαμαχεί στο πεδίο των φαντασιώσεών της. 

Οταν η ευρωπαϊκή Αριστερά αποδέχθηκε την οικονομία της αγοράς, αυτή μεταλλασσόταν ήδη σε καζίνο. Οταν η φούσκα έσπασε, η Αριστερά απεφάνθη ότι «έτσι είναι ο καπιταλισμός και δεν διορθώνεται με τίποτα». Σήμερα το κρατικό φαινόμενο, που είχε αυθαίρετα κηρυχθεί «νεκρό», επαναφέρεται, ενώ η Αριστερά το στιγματίζει ως «κεϊνσιανή ρεφορμιστική ουτοπία», απορρίπτοντας κάθε διορθωτική δυνατότητα του καπιταλισμού μέσω του κράτους. Οι εκπρόσωποι της ευρωπαϊκής Αριστεράς διαβεβαιώνουν σε κάθε ευκαιρία απόλυτη προσήλωση στην ελευθερία εμπορίου, παραγνωρίζοντας δραματικά προβλήματα για τους Ευρωπαίους εργαζομένους, με τις απεριόριστες εισαγωγές από ασιατικές χώρες, που χρησιμοποιούν ως ανταγωνιστικό πλεονέκτημα την εξαθλίωση εκατοντάδων εκατομμυρίων πολιτών τους. Η υπερευαισθησία για δικαιώματα μεταναστών εξαντλείται στον αφηρημένο ανθρωπισμό, προκαλώντας υπόνοια ότι υποβαθμίζει τις τεκμηριωμένες ανησυχίες τής εργατικής πλειοψηφίας. 

Τέλος της Ιστορίας, της πολιτικής, σύγκρουση πολιτισμών, όξυνση ανταγωνισμών, ανάδυση νέου πολυκεντρικού παγκόσμιου συστήματος. Τι πιστεύει η Αριστερά γι' αυτά τα ζητήματα; «Επί γης ειρήνη και εν ανθρώποις ευδοκία». Ενώ άλλοτε η ίδια διακατεχόταν από συγκρουσιακή αντίληψη της Ιστορίας, σήμερα περιχαρακώνεται και αποστασιοποιείται από τις εξελίξεις, υπό αφελές ειρηνιστικό, ιδεολογικό περίβλημα. Απορρίπτει την προστασία των πολιτών από το κράτος, που διαβάλλει ως «εθνικισμό», απορρίπτει όμως και τον προστατευτικό ρόλο της Ευρώπης εν ονόματι κάποιας «παγκόσμιας κοινωνίας», που αδυνατεί να υπάρξει, έστω και θεωρητικά. Υπεραμύνεται της «κοινωνικής συνοχής», αφού όμως η ίδια έχει απορρίψει κάθε εργαλείο προάσπισής της. Εάν απεμπολούμε δυνατότητες παρέμβασης, επειδή αισθανόμαστε «ανίσχυροι και κουρασμένοι», τονίζει ο Βεντρίν, τότε το μέλλον θα φέρει τα γνωρίσματα της ανισχυρίας και εξάντλησής μας. 

Με έλλειμμα ιδεολογικού στίγματος, η Αριστερά όχι μόνο δεν βοηθά την κοινωνία να κατανοήσει βαθύτερα τα προβλήματά της, αλλά, αντιθέτως, την υπονομεύει, προκαλεί μεγαλύτερη σύγχυση, αποπλάνηση και ηττοπάθεια στα ευαισθητοποιημένα κοινωνικά στρώματα. Για την κρίση της η ίδια φέρει αποκλειστική ευθύνη και ουδείς άλλος ευθύνεται γι' αυτό. 

Σε εποχές κρίσης, όταν οι πολίτες χάνουν τα πάντα, αδράχνονται από το μόνο που τους απομένει: την πολιτισμική ταυτότητα. Ισως αυτό θεωρηθεί φρικτό, όμως παραμένει κατανοητό για απλούς ανθρώπους που δεν διακατέχονται από θεωρητικά σχήματα. Εντούτοις, σε αντίθεση με την έξαρση της ΕΑΜικής εμπειρίας, η Αριστερά σήμερα αποστρέφεται, όπως ο διάβολος το λιβάνι, κάθε έννοια ταυτότητος, είτε εθνικής είτε ευρωπαϊκής, διαγιγνώσκοντας πάντα κίνδυνο εθνικισμού.
Στην ελληνική κρίση δημόσιου χρέους η Αριστερά λάμπει με την απουσία της. Ούτε εναλλακτικές προτάσεις ούτε προσπάθεια τροποποίησης των ευρωπαϊκών Συνθηκών. Κάποιοι «μαρξιστές» διεκδικούν αβασάνιστα και ατεκμηρίωτα παύση πληρωμών, επειδή «στον καπιταλισμό δεν υπάρχει λύση». Ομως το αυτό υποστηρίζεται από γερμανικούς τραπεζικούς κύκλους: αποβολή της Ελλάδος, διακοπή οικονομικών σχέσεων με «αναξιόχρεες» χώρες. 

Οσοι φαντάζονται την πτώχευση ως «αντίσταση» στον καπιταλισμό, ταυτόχρονα καταγγέλλουν ότι η κυβέρνηση την εφαρμόζει ήδη εν κρυπτώ και ντεφάκτο, ότι οι αγορές την ακολουθούν στην πράξη υποτιμώντας τα ελληνικά ομόλογα κατά 30%-40%. Ακόμη και στην Αργεντινή η πτώχευση δεν ήταν δική της επιλογή, αλλά του ΔΝΤ. Στην Ελλάδα ενδεχόμενη πτώχευση θα αποτελειώσει τα εναπομένοντα λαϊκά εισοδήματα. Τα δόγματα και οι φαντασιώσεις των αντίθετων αλληλοσυμπληρώνονται, συγκλίνοντας στην αδράνεια και ακινησία, εις βάρος της κοινωνίας και των απλών ανθρώπων, που επιθυμούν κάτι επιτέλους να αλλάξει. Και το θεσπέσιο πτώμα; Αναμένει ματαίως την ταφή του, που διαρκώς αναβάλλεται.Κι όμως, αρχαίος χρησμός, που δεν έπαψε να ισχύει, επιφυλάσσει τη νίκη στην πλευρά της οποίας οι άρχοντες θυσιάζονται. 

Αναδημοσίευση από την Ελευθεροτυπία

Το ανέκδοτο



Είχα έναν φίλο, γόνο παλαιάς γνωστής οικογενείας που στο σπίτι του μπαινόβγαιναν όλοι οι πνευματικοί άνθρωποι του τόπου και φυσικά, όλοι οι πολιτικοί, κυρίως δε, λόγω εποχής αλλά και πολιτικής τοποθέτησης της οικογένειάς του, οι πολιτικοί της Αριστεράς: Μπανιάς, Κύρκος, Φλωράκης, Φαράκος - αλλά και ο περιβόητος "Πάμπλο", κλπ. σε μια λίστα που δεν έχει τέλος. Κι ενώ όλοι μας είμασταν ως άξια τέκνα της εποχής μας, παθιασμένοι αριστεροί, εκείνος ήταν απολύτως απολίτικος σε βαθμό κυνισμού: ένας παράκαιρος άνθρωπος. Όταν τον ρωτούσα να μου πει ένα δυο πράγματα για τα "ινδάλματα της νιότης μας" μου έλεγε: "Τι επαναστάτες και μαλακίες ρε Νικόλα. Αυτοί άμα τους γνωρίσεις από κοντά είναι όλοι  τους ανέκδοτα!"

Πέμπτη 23 Σεπτεμβρίου 2010

Αντιπάθειες

"Οι Τούρκοι είναι ένας λαός που δεν μ' αγγίζει ιδιαίτερα, ούτε αισθητικά, ούτε ερωτικά. Βέβαια τους προτιμώ σαν εχθρούς παρά σαν φίλους. Ως φίλοι μου δημιουργούν αμηχανία. Ως εχθρούς τους έχω συνηθίσει."
Μ.Χ.

Τετάρτη 22 Σεπτεμβρίου 2010

Η αγέλη

Κάποτε, η ευκολία με την οποία οι άνθρωποι έπαιρναν θέση απέναντι σε προβλήματα που εμένα μου φαίνονταν περίπλοκα, με γέμιζε αισιοδοξία. Πίστευα πως κι εγώ θα έφτανα κάποια στιγμή στο υψηλό επίπεδο κατανόησης που είχαν φτάσει εκείνοι και έτσι θα έπαυε ο κόσμος να μου φαίνεται πολύπλοκος και - συχνά - αξεδιάλυτος. Μεγαλώνοντας, κατάλαβα πως η ευκολία αντιμετώπισης πολύπλοκων θεμάτων δεν προέρχονταν από την καλύτερη γνώση και κατανόησή τους, αλλά από μια άλλη διανοητική διεργασία που ονομάζονταν Πίστη. Η Πίστη, είναι ένα εξαιρετικό εργαλείο, ένα επίτευγμα, ένα φίλτρο ας πούμε, που μετατρέπει αυτόματα τα πολύπλοκα σε απλά. Όπως συμβαίνει με όλα τα αξιοθαύμαστα εργαλεία που διαθέτει ο άνθρωπος, η διαδικασία μετατροπής του πολύπλοκου και πολυσύνθετου σε απλό και μονοσήμαντο, είναι απλή: Συμπυκνώνει την πραγματικότητα, τον κόσμο, την πολυποικιλότητα, την πολυχρωμία και - κυρίως - την πολυσημία και τα χωρίζει στα δυο: στο Καλό και το Κακό. Έτσι δημιουργούνται τα σχήματα ρατσιστής-αντιρατσιστής, φιλάνθρωπος-μισάνθρωπος, εθνικιστής-διεθνιστής, προοδευτικός-συντηρητικός και πάει λέγοντας.

Όταν μεγάλωσα λίγο παραπάνω, κατάλαβα πως ούτε κι αυτό είχε καμιά σημασία. Γιατί οι άνθρωποι σπανίως εννοούν αυτά που λένε και δεν πράττουν ποτέ αυτά που πιστεύουνε. Κι όταν κάποτε ρώτησα έναν πιο γέρο από μένα και πιο σοφό, γιατί να μπαίνουν λοιπόν στον κόπο να κάνουν πως πιστεύουν και να υποστηρίζουν πράγματα που ποτέ δεν θα κάνουν, μου απάντησε: “Γιατί πρέπει να γίνουν αποδεκτοί απ’ την αγέλη”.

Τρίτη 21 Σεπτεμβρίου 2010

Περιουσιακό

Υπάρχουν αυτοί που έχασαν και πασχίζουν να πάρουν κάτι από τα χαμένα. Αυτοί που θα χάσουν και πασχίζουν να κρατήσουν κάτι από τα κερδισμένα. Αυτοί που ξέρουν πως θα κερδίσουν οπωσδήποτε από μια λύση - όποια κι αν είναι αυτή η λύση· κι αυτοί που θα χάσουν σίγουρα από μια λύση - την όποια λύση. Ανάμεσά τους κυκλοφορεί κουρελιασμένη και σχεδόν τρελή μια γριά μπαμπόγρια που όταν κανείς μπει στον κόπο να τη ρωτήσει επιμένει πως παλιά ήταν η Βασίλισσα του τόπου,  την αγαπούσαν όλοι και την τιμούσαν: την έλεγαν Αξιοπρέπεια. Μια Βασίλισσα που περιέργως βασιλεύει μόνο σε τόπους που ζουν άνθρωποι απλοί και φτωχοί και ξεπέφτει όταν οι άνθρωποι πλουτίζουν.  Τότε κυκλοφορεί σέρνοντας ένα καροτσάκι γεμάτο κουρέλια: μια σημαία, μερικά όνειρα, παλιά οικογενειακά κειμήλια σκοτωμένων, τίτλους χαμένων πατρίδων, μικρά σακουλάκια χώμα από πατρογονικές εστίες και άλλα άχρηστα αντικείμενα.

Λίγο πιο πέρα στέκουν σαστισμένοι αυτοί που ονειρεύτηκαν απλώς μια ενιαία πατρίδα, χωρίς τίτλους ιδιοκτησίας. Κρατούν αυτό το παράκαιρο όνειρο προσεκτικά στα χέρια τους και διώχνουν όσο μπορούν τις μύγες όλων των αποχρώσεων που προσπαθούν να μαγαρίσουν το μέλι που παράγει η ευγένεια των προθέσεών τους.

Δευτέρα 20 Σεπτεμβρίου 2010

Παραμύθι

Παλιά υπήρχαν τρία μέρη στον κόσμο· η Kυψέλη, η Eλλάδα και ο πλανήτης Γη. Tώρα βγαίνουν και λένε ότι ο κόσμος είναι ένας, όμως λένε ψέματα κι αυτό φαίνεται στα μάτια τους. Aυτοί τα έχουν μπερδέψει ενώ υπήρχαν τρία μέρη και το σπουδαιότερο πράγμα στον κόσμο ήταν να είσαι η ωραιότερη στην Kυψέλη όπως συνέβαινε με την Έρση. Aν ήσουνα η ωραιότερη στην Eλλάδα, κινδύνευες να σε κάνουν μις Yφήλιο και να σε παντρέψουν μ' ένα χοντρό με πολλά λεφτά από τον πλανήτη Γη. Ήταν πιο δύσκολο να είσαι η ωραιότερη στην Kυψέλη γιατί εκεί σε έβλεπαν κάθε μέρα στο δρόμο, δεν σε ψήφιζαν βαμμένη, με μουσική από πίσω, ούτε σε γνώριζαν από τα περιοδικά, σε είχαν αγαπήσει χωρίς φωτογένεια. Σε έβλεπαν γελαστή, βιαστική, τσακωμένη με τη μάνα σου, ιδρωμένη, σκονισμένη. Ήταν πολύ πιο δύσκολο να είσαι η ωραιότερη στην Kυψέλη γιατί υπήρχε μια μόνιμη επιτροπή που ψήφιζε όλο το χρόνο εκτός από το βράδυ της Aνάστασης που κάτι τους έπιανε και τις έβγαζαν όλες πρώτες, κάτι πάθαινε η επιτροπή και ενθουσιαζόταν με αποτέλεσμα να νομίζουν όλοι ότι έχουν φωτογένεια και μάλιστα να αισθάνονται ότι εκπέμπουν λάμψεις. Έτσι, το βράδυ της Aνάστασης η Έρση ήταν λίγο στενοχωρημένη, αλλά μετά της περνούσε γιατί είχε μαγειρίτσα και δεν σκεφτόταν πια την επιτροπή που ξεχνούσε να κάνει τη δουλειά της καθώς τις φίλαγε όλες σταυρωτά μέσα στα πυροτεχνήματα.
      Ήταν πάρα πολύ δύσκολο να είσαι κάτι στην Kυψέλη κι έτσι πολλοί ήθελαν να γίνουν κάτι στην Eλλάδα που φαίνεται ότι ήταν πιο εύκολο ενώ μερικοί κατάλαβαν το κόλπο κι άρχισαν να λένε ότι αυτοί δεν αξίζουν για την Eλλάδα, αξίζουν μόνο για τον πλανήτη Γη. O πλανήτης Γη έκανε προπαγάνδα στην Eλλάδα, της έβαζε συνεχώς την ιδέα ότι αυτός είναι το καλύτερο μέρος στον κόσμο και με τη σειρά της η Eλλάδα πίεζε την Kυψέλη να της αναγνωρίσει τα πρωτεία. Όμως η Kυψέλη δεν είχε κανέναν να πιέσει κι έτσι, μια φορά κι έναν καιρό, η Kυψέλη υποχρέωνε τον εαυτό της να είναι το καλύτερο μέρος στον κόσμο και η Έρση ήταν υποχρεωμένη να είναι η ωραιότερη χωρίς να χρησιμοποιεί τη φωτογένεια. Aργότερα όμως που όλοι οι άνθρωποι έγιναν φωτογραφίες και ο πλανήτης Γη πήρε την ονομασία τηλεόραση η Kυψέλη εξαφανίσθηκε από προσώπου γης και η Έρση πήγε να μείνει στα βόρεια προάστια και το καλοκαίρι αγόρασαν σπίτι με τον άντρα της τον δημοσιογράφο στη Σαντορίνη και μαύριζαν.
      Yπήρχε μία αόρατη επιτροπή κι αργότερα διαλύθηκε επειδή ο πλανήτης Γη απέδειξε στην Eλλάδα με ατράνταχτα επιχειρήματα και άφθονο φωτογραφικό υλικό ότι ο κόσμος είναι ένας, κατά βάθος στρογγυλός. Ήρθαν πολλοί άνθρωποι από την Eλλάδα στην Kυψέλη κι έλεγαν στην αόρατη επιτροπή ότι αποκαλύφθηκε επιτέλους η αλήθεια, ζούμε όλοι σ' ένα παγκόσμιο χωριό. Tι να κάνει η επιτροπή; Kαθώς δεν συνεδρίαζε ποτέ επειδή τα μέλη της ήταν απασχολημένα να ζουν άλλος εδώ κι άλλος εκεί και να συναντιούνται μόνο στην Aνάσταση όπου έχαναν τ' αυγά και τα πασχάλια, στο τέλος, με το πες πες πες, αναγνώρισε το λάθος της η επιτροπή και διαλύθηκε. Σιγά-σιγά έγιναν όλοι παγκόσμιοι χωριάτες. Tους είχε αποκαλυφθεί βέβαια η αλήθεια, αλλά το πρόβλημα δημιουργήθηκε αμέσως μετά γιατί άρχισαν να γυρνάνε σαν τις άδικες κατάρες κι ενώ η αλήθεια είχε γίνει γνωστή όλοι νόμιζαν ότι άκουγαν μόνο ψέματα. Παλιά υπήρχαν μόνο τρία μέρη στον κόσμο και καμιά φορά έλεγαν ψέματα το ένα στο άλλο, όμως τώρα υπήρχε μόνο το παγκόσμιο χωριό που έλεγε συνεχώς ψέματα στον εαυτό του, φαινόταν στα μάτια του ότι έλεγε ψέματα. Ήταν υποχρεωμένο να λέει συνεχώς ψέματα γιατί αν έλεγε την αλήθεια έστω και μία στιγμή, αν λύγιζε και παραδεχόταν την αλήθεια, τότε η ωραιότερη του παγκόσμιου χωριού δεν θα ήταν μια φωτογραφία, θα ήταν μία γυναίκα κι άντε βρες την ωραιότερη γυναίκα μέσα στο παγκόσμιο χωριό, τώρα μάλιστα που διαλύθηκε η αόρατη επιτροπή και δεν μαζευόταν πια ούτε στην Aνάσταση. Έβαλαν νερό στο κρασί τους κι έλεγαν ψέματα συνεχώς στον εαυτό τους ότι η ωραιότερη γυναίκα του παγκόσμιου χωριού δεν ήταν γυναίκα, αλλά φωτογραφία. Έτσι η αλήθεια οδήγησε στο ψέμα και δεν μπορούσαν να χαρούν στην Aνάσταση και ταξίδευαν όλοι μακριά ώστε να κάνουν μόνοι τους Πάσχα, να μην τους πάρει κανένα μάτι και καταλάβει ότι είχαν μεγάλο άγχος στο παγκόσμιο χωριό τώρα που η αλήθεια τους είχε οδηγήσει με ατράνταχτα επιχειρήματα και άφθονο φωτογραφικό υλικό στη λατρεία του ψέματος.
      Yπήρχε μία αόρατη επιτροπή και κάποτε τα μάζεψε. Γυρίζουν σαν τις άδικες κατάρες, ψάχνουν την Aνάσταση σε διάφορα θέρετρα. Λένε πολλά ψέματα, φαίνεται στα μάτια τους. Όσοι δεν τα κατάφεραν να γίνουν φωτογραφίες μετατρέπονται σε ανθρώπους άλλων εποχών, περασμένων και μελλοντικών. Yπάρχουν ακόμα αόρατα ελληνικά νησιά που τους υποδέχονται ανακατεμένους με τους παγκόσμιους χωριάτες, προσπαθούν να τους παρηγορήσουν. Yπήρχε η ωραιότερη γυναίκα και τώρα προσπαθεί να γίνει φωτογραφία στη Σαντορίνη, είναι κατάμαυρη. Θα μπορούσε να είναι ένας άνθρωπος μιας άλλης εποχής, αλλά αυτό είναι ακόμα πιο δύσκολο και από το να γυρνάς σαν την άδικη κατάρα, από το να έχεις άγχος. Ήταν πολύ δύσκολο να είσαι κάτι στην Kυψέλη, σε ήξεραν απ' έξω και ανακατωτά, σε αγαπούσαν επειδή ήσουνα αδύναμη, σε γούσταραν χωρίς φωτογένεια. Tώρα αυτό είναι αδύνατον γιατί ο κόσμος είναι ένας, κατάφερε να γίνει ένας χάρη στη φωτογένεια. Παλιά υπήρχαν τρία μέρη στον κόσμο, μία συνοικία, μία χώρα κι ένας πλανήτης. Πήγαιναν στην Aνάσταση, είχαν όλοι φωτογένεια, έβγαζαν κάτι λάμψεις, φίλαγαν σταυρωτά ο ένας τον άλλον μέσα στα πυροτεχνήματα. Mετά αποκαλύφθηκε η αλήθεια και τα ψέματα απέκτησαν φωτογένεια σε διάφορα θέρετρα.

Χ.Β.

Παρασκευή 17 Σεπτεμβρίου 2010

Καταστροφικό

Ο πιο σίγουρος τρόπος να καταστρέψεις έναν νέο είναι να του διδάξεις να εκτιμάει περισσότερο εκείνους που σκέφτονται σαν αυτόν από εκείνους που σκέφτονται διαφορετικά απ' αυτόν.

Φ.Ν.

Πέμπτη 16 Σεπτεμβρίου 2010

Χαρούμενη γνώση

Το να παίζει κανείς με τις ιδεολογίες, το να ξεγλιστράει από τις δαγκάνες τους, να τους εναντιώνεται, να δυσπιστεί χαρούμενα και να τους βγάζει που και που τη γλώσσα, είναι ένδειξη υγείας. Κάθε τι απόλυτο εμπίπτει στην αρμοδιότητα της ψυχοπαθολογίας.

Τετάρτη 15 Σεπτεμβρίου 2010

Αχ, βρε Ενγκελς...

«Ο ευρωπαϊκός πόλεμος αρχίζει να μας απειλεί σοβαρά. Αυτά τα άθλια συντρίμμια πρώην εθνών, Σέρβοι, Βούλγαροι, Έλληνες και ο υπόλοιπος λαοσυρφετός, που εμπνέει ενθουσιασμό στον φιλελεύθερο Φιλισταίο, για να ωφελούνται οι Ρώσσοι, δεν χαρίζουν ο ένας στον άλλον ούτε τον αέρα που αναπνέουν και θέλουν σώνει και καλά να κόψουν τους λαίμαργους λαιμούς τους. Αυτό θα ήταν πολύ ωραίο αν κάθε μια από αυτές τις νανοφυλές δεν αποφάσιζε για ειρήνη ή για πόλεμο στην Ευρώπη»

«Οι Ρώσοι παραμένουν πάντα γεροί στις απάτες. … Οι ταραχές στην Κρήτη κατά παράδοξο τρόπο άρχισαν από το ότι οι χριστιανοί της Κρήτης σκοτώνονταν μεταξύ τους, ώσπου ο Ρώσσος πρόξενος κατάφερε να τους ενώσει για να σφαχτούν όλοι μαζί από τους Τούρκους. … Όλη αυτή η ιστορία στην Κρήτη ανάμεσα στα άλλα αποσκοπεί στο να εμποδίσει τους Άγγλους να συνάψουν συμμαχία με την Πρωσσία… Για να μπορέσει ο Γλάδστων να επιδείξει πάλι τον φιλελληνισμό του και οι φιλελεύθεροι να ενθουσιαστούν για τους Κρητικούς προβατοκλέφτες
.

Τρίτη 14 Σεπτεμβρίου 2010

...

Ὥρα μεγάλη σὰν τὰ Σαββατόβραδα τοῦ Μάη στὴ ναυτικὴ ταβέρνα
νύχτα μεγάλη σὰν ταψὶ στοῦ γανωτζῆ τὸν τοῖχο
μεγάλο τὸ τραγούδι σὰν ψωμὶ στοῦ σφουγγαρᾶ τὸ δεῖπνο.
Καὶ νὰ ποὺ ροβολάει τὰ τρόχαλα τὸ κρητικὸ φεγγάρι
γκάπ, γκάπ, μὲ εἴκοσι ἀράδες προκαδούρα στὰ στιβάλια του,
καὶ νάτοι αὐτοὶ ποὺ ἀνεβοκατεβαίνουνε τὴ σκάλα τοῦ Ἀναπλιοῦ
γεμίζοντας τὴν πίπα τους χοντροκομμένα φύλλα ἀπὸ σκοτάδι,
μὲ τὸ μουστάκι τους θυμάρι ρουμελιώτικο πασπαλισμένο ἀστέρι
καὶ μὲ τὸ δόντι τους πευκόρριζα στοῦ Αἰγαίου τὸ βράχο καὶ τὸ ἁλάτι.
Μπῆκαν στὰ σίδερα καὶ στὴ φωτιά, κουβέντιασαν μὲ τὰ λιθάρια,
κεράσανε ρακὶ τὸ θάνατο στὸ καύκαλο τοῦ παππουλῆ τους,
στ᾿ Ἁλώνια τὰ ἴδια ἀντάμωσαν τὸ Διγενῆ καὶ στρώθηκαν στὸ δεῖπνο
κόβοντας τὸν καημὸ στὰ δυὸ ἔτσι ποὺ κόβανε στὸ γόνατο τὸ κριθαρένιο τους καρβέλι. 
Γ.Ρ.

Δευτέρα 13 Σεπτεμβρίου 2010

Αποποίηση

Χαίρομαι αφάνταστα που, στα πλαίσια του νέου, κοσμοπολίτικου "διεθνισμού" και της πολιτικής ορθότητας, είναι  πλέον κατακριτέο το να αγαπάς και να υπερασπίζεσαι μια πατρίδα: όσο νά ‘ναι, η αγάπη αυτή παρήγαγε μια πολλή ζόρικη υποχρέωση.

Παρασκευή 10 Σεπτεμβρίου 2010

Αχ, τα κόστα Κώστα μου!


Το ότι κάθε εκπαιδευτική μεταρρύθμιση οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια σε μαρασμό την Παιδεία, προς όφελος της εξειδίκευσης, δεν χρειάζεται και καμιά σοβαρή ανάλυση για να το αποδείξει κανείς. Το ότι αυτό που κάποτε ονομάζαμε Παιδεία (που στα αρχαία ελληνικά είχε την έννοια του πολιτισμού, πριν εφευρεθεί αυτός ο όρος στη νέα ελληνική) έχει ξεπέσει στο επίπεδο παραγωγής εξειδικευμένων εργατών του συστήματος, είναι και γνωστό και εμφανές σε όσους έβγαλαν κάποτε τις ¨προοδευτικές” παρωπίδες τους. Το ότι η λεγόμενη “δημοκρατική” παιδεία (διαβάστε ισοπεδωτική παρακαλώ) δεν είναι τίποτα περισσότερο από την ιδεολογική δικτατορία των μουτζαχεντίν της “προόδου” που καταλήγει πάντα στην εκπόρνευση της Παιδείας, είναι εμφανές σε όλο το φάσμα της σύγχρονης εκπαίδευσης. Το ότι όμως σε μια χώρα σαν την Κύπρο, με τα τεράστια γλωσσικά προβλήματα που παρουσιάζει, οι φωστήρες της μεταρρύθμισης θα είχαν την λαμπρή ιδέα (όπως μαθαίνω και διορθώστε με αν κάνω λάθος), να μειώσουν περαιτέρω το μάθημα της ελληνικής γλώσσας προς όφελος της αγγλικής, θα μπορούσε να οδηγήσει στην κατάκτηση της πρώτης θέσης στην κορυφή της βλακείας.

Παρακάτω θα παραθέσω μερικά (ελάχιστα) από τα πιο τρανταχτά “αποδεκτά” λάθη που συναντά κανείς καθημερινά, σε εφημερίδες, περιοδικά, βιβλία και φυσικά μπλογκ, τα οποία για να τα μαζέψω δεν χρειάστηκε τίποτα περισσότερο από την απλή ανάγνωση των χθεσινών εφημερίδων της Νήσου.

Τα κόστα. Είναι γνωστό σε όσους έχουν τελειώσει το δημοτικό, πως όλα τα ουδέτερα που τελειώνουν σε -ος παίρνουν -η στον πληθυντικό. Παραδείγματα: Το πλάτος, το έπος, το βάθος, το κόστος που γίνονται τα πλάτη, τα έπη, τα βάθη, εκτός από το κόστος φυσικά που στην Κύπρο, αντί για κόστη, γίνεται κόστα.

Ανά το παγκόσμιο. Μπορεί κανείς να το χαρακτηρίσει ως το “λάθος των μορφωμένων Κυπρίων”. Αυτή την (λανθασμένη) έκφραση θα τη συναντήσει κανείς παντού - και πάντα γραμμένη από την πένα των πιο μορφωμένων. Που βρίσκεται το λάθος; Η λέξη παγκόσμιος, παγκόσμια, παγκόσμιο είναι επίθετο. Σε κάθε χρήση της χρειάζεται το ουσιαστικό της: Η παγκόσμια οικονομία, ο παγκόσμιος χάρτης, το παγκόσμιο γίγνεσθαι. Αν αυτή την “καθαρευουσιάνικη” έκφραση την μεταγράψουμε στην κοινή θα καταλάβουμε αμέσως και από απλή διαίσθηση της γλώσσας το λάθος: Ανά το = σε όλο το. Σκεφτείτε τώρα τη φράση: Σε όλο το παγκόσμιο (!). Μπορείς να πεις σε όλο τον κόσμο (ανά τον κόσμο) σε όλη την υφήλιο (ανά την υφήλιο), αλλά δεν γίνεται να πεις σε όλο το παγκόσμιο (ανά το παγκόσμιο) εκτός και θέλεις να πεις ανά το παγκόσμιο χωριό, ας πούμε.

Αν είσαι υγιείς άντε γύρευε να βρεις. Στην κατηγορία αυτή θα συναντήσετε αμέτρητα λάθη παντού. Το υγιές γίνεται υγιή, τα τερατώδη γίνονται τερατώδει, και πάει λέγοντας.

Εν τη παρουσία τρίτων. Θα συναντήσεις πολύ συχνά εκφράσεις “λογιοτατισμού” είτε λάθος εκφρασμένες, είτε εντελώς άσχετες με το ύφος του υπόλοιπου κειμένου: “Εν τη συνοδεία γονέων τα πρωτάκια στις τάξεις.”

Aπαγορεύεται η διακίνηση πεζών. Αυτή τη φράση θα τη συναντήσετε συχνότατα σε πινακίδες στους δρόμους, αλλά και σε άρθρα και ρεπορτάζ εφημερίδων, κ,λ,π. Η (σωστή) έκφραση “απαγορεύεται η διέλευση πεζών” μεταμορφώνεται σε, απαγορεύεται η διακίνηση, όπου οι πεζοί μεταμορφώνονται αυτομάτως σε κάτι σαν πρέζα ας πούμε, που κάποιοι διακινούν. (Διακινώ = θέτω σε κίνηση, μεταφέρω).

Τα παραπάνω, απολύτως ενδεικτικά και απολύτως ελάχιστα παραδείγματα, τα συνέλεξα όπως ήδη ανέφερα, κάνοντας μια σύντομη βόλτα στις σημερινές (χθεσινές) εφημερίδες. Από όπου συνέλεξα και τα παρακάτω διαμάντια. Όλα σε ένα και μόνον σύντομο ρεπορτάζ.

“Στη σημερινή συνάντηση, που πραγματοποιήθηκε του ΓΓ του ΟΗΕ στην Κύπρο και όχι στο συνήθη χώρο των συνομιλιών, στην οικία της Ειδικού Αντιπροσώπου και διήρκεσε πέραν των έξι περίπου ώρες, οι δύο ηγέτες άρχισαν τη συζήτηση επί των εγγράφων των δύο πλευρών στο περιουσιακό.”

“Σε ερώτηση για τις προσδοκίες των ΗΕ τώρα που έχουν δει τις προτάσεις των δύο πλευρών, ο κ. Ντάουνερ διευκρίνισε πως οι ΗΕ δεν έχουν θέση επί των προτάσεων.”

“''Το τι πιστεύω και μπορώ να σας αποκαλύψω είναι ότι είναι πολύ βοηθητικό να υπάρχει κάθε τόσο αυτή η εντατικοποίηση των συνομιλιών'', (...)”


Είναι πασιφανές πως από τη στιγμή που σύσσωμη η κυπριακή κοινωνία (όπως και η ελληνική στο σύνολό της άλλωστε) έχει φτάσει σε τέτοιο επίπεδο γνώσης και χειρισμού της ελληνικής γλώσσας, η μείωση των ωρών διδασκαλίας των ελληνικών στα σχολεία, θα είναι προς όφελος της ευρύτερης Μόρφωσης και της Παιδείας...

Πέμπτη 9 Σεπτεμβρίου 2010

Με λίγα λόγια: Aφήστε τις κλάψες...


τοίους γὰρ κατὰ κῦµα
πολυφλοίσβοιο θαλάσσης
ἔκλυσενʾ οἰδαλέους δ᾽ ἀµφ᾽
ὀδύνῃς ἔχοµεν
πνεύµονας. ἀλλὰ θεοὶ γὰρ
ἀνηκέστοισι κακοῖσιν
ὦφίλ᾽ ἐπὶκρα τερὴν
τληµοσύνην ἔθεσαν
φάρµακον. ἄλλοτε δ᾽ἄλλος
ἔχει τάδε· νῦν µὲν ἐς ἡµέας
ἐτράπεθ᾽ʾαἱµατόεν δ᾽ ἕλκος
ἀναστένοµενʾ
ἐξαῦτις δ᾽ ἑτέρους
ἐπαµείψεται. ἀλλὰ τάχιστα
τλῆτεʾ γυναικεῖον πένθος
ἀπωσάµενοι

Δευτέρα 6 Σεπτεμβρίου 2010

Ξημέρωμα



Ξημέρωνε και χάνονταν στις εσχατιές του κόσμου
της νύχτας το αντάμωμα με το άπειρο του ανθρώπου
Τέλειωσε το γλυκό κρασί και το ξανθό κριθάρι
και βγήκε ο ήλιος λάβαρο στης μέρας το κοντάρι

Κι ήρθε το γλυκοχάραμα κι έσβησε ο αποσπερίτης
μουγκρίσαν τα εργοστάσια κι ο κόσμος θορυβήθει
Κρύφτηκε η νύχτα να μη δει της μέρας την ορφάνια
τα μοχθηρά οκτάωρα τα γιάπικα τσογλάνια

Κρυφτήκαν κι οι νεράιδες στα άνυδρα ποτάμια
του ονείρου μας τα ξωτικά της σκέψης μας τ’ αλάνια
Όχλος που πάει κι έρχεται λαός που ταξιδεύει
στης μέρας τ’ άγριο σκηνικό τις άκρες του γυρεύει

Παρασκευή 3 Σεπτεμβρίου 2010

Σύγχρονα μιάσματα...

... στην πάλαι ποτέ πόλη της ελευθερίας - κοινώς Νέα Υόρκη.

“ΚΑΠΟΤΕ - όχι και τόσο παλιά- ήταν σύνηθες οι υπάλληλοι να καπνίζουν στα γραφεία τους. Στη συνέχεια, περιορίστηκαν στα καπνιστήρια. Το 1995, ο δήμος επέβαλε ακόμη αυστηρότερα μέτρα για τους καπνιστές και κάπως έτσι άρχισε η μπουλουκοποίησή τους: από το μεγάλο δωμάτιο στο μικρό, από μέσα έξω, από τους δημόσιους χώρους στους ιδιωτικούς και από την αποδοχή στο ανάθεμα. Σήμερα, οι καπνιστές είναι δακτυλοδεικτούμενοι όσο ποτέ. «Σε κοιτούν σαν να έχεις μόλις σκοτώσει ένα μωρό φώκιας», εξηγεί στους «Νew Υork Τimes» ο Λούις Νταβίλα.”*

Η ανθρωπότητα έζησε αυτό το πογκρόμ με το χασίς. Καιρός να το ζήσει και με το τσιγάρο. Κανείς δεν μπορεί τόσο ανεύθυνα και φυσικά ανέξοδα να ξεφεύγει από τη στάνη και την απόφαση του τσοπάνη να τον κρατήσει με το ζόρι “υγιή” και ελκυστικό για τα σφαγεία και τους κρεοπώλες της αυτοκρατορίας.

 
*Εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ

Πέμπτη 2 Σεπτεμβρίου 2010

Συγκλονισμός



Μάνα μου, μάνα

Βυζαντινός Ύμνος της Μεγάλης Παρασκευής από το Λίβανο. Απόδοση στα ελληνικά απο τον Νικο Γκάτσο. Μουσική απόδοση του Χριστόδουλου Χάλαρη

Μάνα μου μάνα
στο δρόμο μου σπείρανε
πέτρα κι αψιθιά.
Μάνα μου μάνα
τα νιάτα μου γείρανε
κάτω απ΄τα σπαθιά.

Ουρανέ μου
στείλε μου νερό
να ποτίσω την έρημο
να φυτρώσει
λουλούδι δροσερό
στο κορμί μου τ΄αέρινο
μάνα μου μάνα
την άνοιξη φέρε μου
πάνω στο σταυρό.

Μάνα μου μάνα
ηλιόλουστη μέρα μου
πότε θα σε βρω.

Ουρανέ μου
διώχ΄τη συννεφιά
να περάσω τα σύνορα
κι ένα βράδυ
πάνω στα βουνά
να χτυπήσω τα σήμαντρα
μάνα μου μάνα
στα χέρια μου σήμερα
καίνε τα καρφιά.
Ουρανέ μου
στείλε μου νερό
να ποτίσω την έρημο
να φυτρώσει
λουλούδι δροσερό
στο κορμί μου τ΄αέρινο
μάνα μου μάνα
τον ήλιο σου φέρε μου
πάνω στο σταυρό.